3.8K
پارسآباد مغان یکی از شهرهای استان اردبیل در شمال غربی ایران است. نام این شهر از کلمه پارسا، که نام خانوادگی مدیرعامل شرکت شیار آذربایجان که در سال ۱۳...
پارسآباد مغان یکی از شهرهای استان اردبیل در شمال غربی ایران است. نام این شهر از کلمه پارسا، که نام خانوادگی مدیرعامل شرکت شیار آذربایجان که در سال ۱۳۳۰ شمسی این شهر را بنیان نهاد، برگرفته شده امّا بعدها به دلیل اشکال در تلفّظ دو حرف آ بصورت پشت سرهم یکی از الفها حذف و شکل نوشتاری پارسآباد صورت امروزی خود را یافت.
شهر پارسآباد منطقهای است که در جلگهای هموار با آب و هوایی معتدل تا گرم قرار دارد. فاصله آن تا اردبیل ۲۲۰ کیلومتر میباشد. جلگه پارسآباد مستعدترین خاک و مطلوبترین شرایط آب و هوایی را برای زراعت دامپروری و باغداری داراست. شرکت بزرگ کشت و صنعت و دامپروری مغان بزرگترین شرکت در نوع خود در کشور و در خاورمیانه با حجم عملیات زراعی، دامی و صنعتی در همین شهرستان دایر است همچنین وجود کارخانه قند، کمپوت سازی، مرباسازی، پنبه پاک کنی و کارگاه تولید لبنیات رونق خاصی به این شهرستان دادهاست. پوشش گیاهی منطقه بیشتر بصورت علفهای مرتع مرغوب میباشد و عشایر شاهسون که بقایای ۳۲ طایفه اصلی اند با حفظ نژاد و سنتهای خویش هنوز در دشت مغان به حیات خویش ادامه میدهند. از محصولات کشاورزی و دامی مغان میتوان به پنبه، چغندر قند، ذرت، گندم، برنج هاشمی، حبوبات، دانههای روغنی، کنجد، و میوه جات اشاره کرد.
در کتاب مسالک و ممالک تألیف ابواسحق ابراهیم اصطخری در قسمت مربوط به ذکر دریای خزر چنین آمدهاست:
«جانب شرقی دریای خزر بهری از دیلمان، طبرستان، گرگان و حدود آن و بهری از بیابان خوارزم دارد؛ و جانب غربی آذربایجان، مغان ، حدود سریر، دریای خزر، بهری از بیابان غزیه و… و اما از جانب دست چپ دریا از برابر آبسکون تا زمین دریای خزر همه آبادانی و پیوستهاست از آبسکون بر حدود گرگان و طبرستان و دیلمان بروند. آنگه در حدود آذربایجان بیله سوار (در فاصله ۵۵ کیلومتری جنوبی) شوند و چون مغان بگذرند تا دربند دو روز راه ولایت شروانشاهان است و از آنجا گفته شد تا به سمندر چهار روزه راه است و تمام و…»
مقدسی نیز مینویسد:
«مغان شهری است که دو نهر به دور آن است. پیرامون آن باغهای زیبا است که گویی دشت را بهشت ساخته برای رحاب در کشور اسلام فخرآور هستد…. حومهاش خشک و دلگشا و دو نهر آن روان است، روی مردمش همچون لؤلؤ و مرجان است بخشایشگر و کریمند.
حمدالله مستوفی در ذکر دیار اران مغان مینویسد:
«هوایش گرمسیر است و به عفونت مایل و حدودش با ولایات ارمن ،شروان ، آذربایجان و دریای خزر پیوستهاست. حقوق دیوانیش در عهد اتابکان زیاد از ۳۰۰ تومان این زمان بودهاست و اکنون ۳۰ تومان و ۳۰۰۰ دینار است که بر روی دفتر آمده.»
مستوفی، با جروان و بزرند را دیههای معمور نوشته و میگوید: «برزند هوایش به گرمی مایل است و حاصلش غله میباشد.
فرش بافی مهمترین صنایع دستی منطقه است. عشایر و روستاییان منطقه مغان در استان اردبیل ورنیهای نفیسی تولید میکنند که نقش و نگارهای زیبای روی بدنه آنها بیش تراز طبیعت منطقه و شیوه زندگی عشیرهای آنها الهام گرفتهاست.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۰۰٬۳۸۳ نفر (در ۲۶٬۵۰۵ خانوار) بودهاست.
بیشتر مردم پارس آباد را عشایر تشکیل می دهند که بزرگترین و قدیمی ترین طایفه مغان به ترتیب پیرایواتلو ، و مغانلو است.
مردم این شهرستان مسلمان و ۱۰۰٪ شیعه آذربایجانی میباشند و به زبان ترکی آذربایجانی تکلم میکنند.
پارسآباد شامل یک دانشکده دولتی، دانشگاه پیام نور، مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی مغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده سماء، دو مرکز جامع علمی کاربردی 1 و ۲ میباشد. اما با توجه به ظرفیتهای عظیم منطقه در حوزه کشاورزی ضرورت ارتقای دانشکده دولتی به دانشگاه کشاورزی انکار ناپذیراست.
فرودگاه پارسآباد مغان به جهت حاصل خیز بودن منطقه و آمدوشد کارشناسان مختلف و توریستها احداث شده که پروازهای هفتگی به تهران و بالعکس را دارا میباشد. این فرودگاه به عنوان قدیمیترین فرودگاه استان اردبیل در سال ۱۳۵۲ تأسیس و در سال ۱۳۸۱ از شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان منفک و تحویل شرکت مادر تخصصی فرودگاههای کشور شد؛ که سند آن پس از ۱۲ سال، در سال ۱۳۹۲ به نام این شرکت ثبت شد.و در دی ماه 1396 با تلاش مسئولان دوباره راه اندازی شد.