روستای گهراز یا به فارسی میانه : گاه راز ( مکان راز و نیاز )یکی از روستاهای بخش خورش رستم، شهرستان خلخال، استان اردبیل است. این روستا در جنوبی‌ترین قسمت استان اردبیل در بخش خورش رستم شمالی واقع شده است.

این روستا یک روستای مذهبی بوده و عالمان زیادی از این دیار مانند: سید برهان عظیمی و سیّد معصوم ابراهیمی، سید محمّد ابراهیمی، سید اعظم عظیمی، آقا میر مقیم و جعفر جعفری و سید معصوم نعمتی گهراز و سید برخاسته‌اند.

از این روستا افرادی چون سید فخر الدین شکوری و سحرابعلی محراب پور در کنار میرزا کوچک خان جنگلی حضور داشته‌اند؛ و در زمان جنگ ایران و عراق نیز ۷ نفر از این روستا شهید شده‌اند.

این روستا در سال ۱۳۶۹ در اثر زمین‌لرزهٔ رودبار و منجیل دچار رانش زمین شده و از سکنه تخلیه شده و روستای جدید به کمک نهادهای دولتی در مجاورت مرکز بخش یعنی هشجین بنا نهاده شده است. تمرکز خانه ها در یک محله جدید باعث شده است تا هویت گهراز و گهرازی از بین نرود.

وجه تسمیه

واژه "گَه" در زبان سانسکریت که زبان فارسی ریشه ای از این زبان است ، به معنی گرم آمده است ، که در پیشوند و پسوند نام آبادیها در لهجه های مختلف به صورت های "کَه " در نام آبادیهای کهرود و کهاب ، به صورت " گَه " در نام روستای گهراز و به صورت " تَه " در نام شهر تهران و به صورت " جَه " در نام شهر جهرم آمده که در همه ی آنها به معنی گرم می باشد. پسوند " راز " همراه نام بسیاری از آبادیها از جمله ، رازباشی ، رازبین ، رازان و در پسوند نام شیراز بکار آمده که درهمه ی آنها به معنی خانه یا جایگاه می باشد. بنابر این نام روستای گهراز در شهر خلخال به معنی جایگاه یا خانه ی گرم می‌باشد.

مذهب

مردم گهراز مسلمان و شیعه دوازده امامی هستند. بیشتر اهالی این روستا از سادات هاشمی بوده و از مدینه به این محل کوچ نموده‌اند.

جمعیت

آمار جمعیت روستای گهراز به دلیل مجاورت با مرکز بخش جداگانه سرشماری نمی‌شود به همین دلیل آمار رسمی از تعداد جمعیت موجود نیست. تقریبا حدود 600 نفر در حال حاضر در این روستا سکونت دارند.

منابع

الگو:اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳خ.