دزک، روستایی در دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان ایران است.

آثارباستانی وگردشگری

مسجد جامع دزک (سراوان) مربوط به اوایل اسلام است و در شهرستان سراوان، روستای دزک واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۱۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است

قلعه دزک (بلقیس) قدمت اولیه این قلعه به درستی معلوم نیست، در واقع قلعه دزک یک ارگ بزرگ حکومتی بوده که در مواقعی به عنوان پایتخت حکمرانی بلوچستان از آن یاد شده‌است، میر خسروشاه بزرگ زاده حاکم وقت بلوچستان در دوره صفویه بعد از نارضایتی از شاه صفوی اتحادیه ای از قبایل شرق ایران تشکیل می‌دهد که مرکز این اتحادیه ارگ دزک بوده و لشکریانی از جمازه سواران بلوچ و افغان به سمت اصفهان حمله‌ور می‌شوند و این یورش باعث پایان دوره حکمرانی صفویان در ایران می‌شود، این قلعه در دوره‌های مختلف تاریخی باسازی شده‌است. در زمان رضا شاه و حمله لشکر دولت مرکزی به بلوچستان میر دوست محمد خان بارکزهی در قلعه دزک حضور داشت که طی جنگی خونین میان وی و قشون تعداد زیادی از اهالی بلوچستان در این جنگ چند روزه خونین کشته می‌شود میر دوست محمد خان بارکزهی به جهت پایان دادن به این درگیری چندین روزه تسلیم قشون دولت شده و به همراه چند نفر از همرزمانش به تهران فرستاده می‌شود، همچنین به دلیل کشته شدن سرهنگ باقر آقا داورپناه در حمله به قلعه دزک، به دستور رضا شاه و به پاسداشت نام وی سنگ یادبودی در جوار قلعه دزک نصب و روستای دزک به داورپناه تغیر نام می‌یابد. قلعه دزک در بخش مرکزی شهرستان سراوان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۶ شهریور ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۰۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. حاکمان دزک امیر محمد میر مکران از ملوک. ملک شمس الدین. میرهاشم بزرگ زاده. جهان شاه شیخ‌زاده سردار میرهاشم بزرگزاده. میر خسروشاه بزرگزاده. میرهاشم خان بزرگزاده. شاه نعمت‌الله خان بزرگزاده. ملک دینارخان بزرگ زاده. شاه نعمت‌الله خان بزرگ زاده سوم. شاه صفی بزرگ زاده. میر گاجیهان بزرگ زاده. میربهرام بزرگزاده. میر علم خان بزرگ زاده. میر دلاورخان بزرگزاده. میر عبدالله خان بزرگزاده. میر مددخان بزرگ زاده. دوست محمد خان بارک زهی. شهبازخان بزرگ زاده. مهراب خان بزرگ زاده نعمت‌اللهی. انقلاب ایران

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۷٬۵۶۶ نفر (۱٬۹۹۹ خانوار) بوده‌است.

منابع