16.7K
میاندوآب دارای فرمانداری ویژه و یکی از شهرهای جنوبی استان آذربایجان غربی در شمال غرب ایران است. میاندوآب بزرگترین و پرجمعیتترین شهرستان جنوبی استان ...
میاندوآب دارای فرمانداری ویژه و یکی از شهرهای جنوبی استان آذربایجان غربی در شمال غرب ایران است. میاندوآب بزرگترین و پرجمعیتترین شهرستان جنوبی استان آذربایجان غربی و با فاصله ۱۶۴ کیلومتری از ارومیه، در جنوب استان قرار گرفتهاست. میاندوآب شهر رودخانههای پرآب در جنوب دریاچه ارومیه و میان دو رود زرینهرود و سیمینهرود واقع شده و محل تلاقی استانهای آذربایجان غربی و شرقی محسوب میشود. وجه تسمیه این شهر حاصل موقعیت این شهر بین دو رود زرینهرود و سیمینهرود هست. ورزش دوچرخه سواری در این شهر قدمت زیادی دارد و میاندوآب به شهر دوچرخه ایران معروف و مشهور است. این شهر با مهماننوازی مردم و آب و هوای معتدل و مطلوبش مشهور است. اهالی میاندوآب مردم آذربایجانی هستند و به زبان ترکی آذربایجانی تکلم میکنند و سوغات این شهر قند است.
این شهر یکی از بزرگترین و مهمترین شهرهای آذربایجان غربی میباشد و تنها شهرستانی در ایران میباشد که نسبت جمعیت شهری و روستایی آن تقریباً برابر استمیاندوآب، چهارمین دشت حاصل خیز کشور محسوب میشود و شهرستان میاندوآب نیز بعد از ارومیه بزرگترین تولیدکننده محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی و یکی از قطبهای اصلی استان در امر تولید میباشد.
میاندوآب از جایگاه ارتباطی، نظامی و استراتژیک ویژه ای در سطح منطقه شمال غرب کشور برخوردار است و به دلیل واقع شدن در مسیر راه تبریز ـ مراغه ـ سنندج و ارومیه و پیوند دادن استانهای آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی و کردستان اهمیت و نقش مهمی برخوردار است.
میاندوآب و حومه آن در دنیای قدیم یکی از مناطق پررونق محسوب میشدهاست، اولین سند معتبر به دست آمده که مربوط به منطقه میاندوآب باشد، سنگ نبشته ای به زبان اورارتویی که در شمال غرب شهر در نزدیکی روستای داش تپه میباشد که دو قطعه بزرگ این کتیبه به موزه بریتانیا انتقال داده شدهاست.
این شهر در جنوب دریاچه ارومیه و میان دو رود زرینهرود و سیمینهرود واقع شدهاست؛ و وجه تسمیه این شهر حاصل موقعیت این شهر بین دو رود زرینهرود و سیمینهرود میباشد.
شهر میاندواب با واقع شدن در دشت میاندوآب که به عنوان چهارمین دشت حاصل خیز کشور شناخته میشود، دارای ظرفیت بالایی برای توسعه و پیشرفت میباشد استعداد بالقوه و خاک مرطوب و حاصل خیز، آب فراوان برای کشتزارهای بزرگ، تنوع انواع محصولات زراعی و سردرختی، میاندواب را به یکی از قطبهای اصلی و بزرگ تولیدکننده محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی بدل ساختهاست میاندوآب پتانسیلها و ظرفیتهای بالقوه زیادی برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی دارد و در بخش کشاورزی به عنوان یک قطب مطرح میباشد. در کنار این عوامل، شهر میاندواب با واقع شدن در موقعیت مناسب جغرافیایی و وجود منابع آبی مناسب مثل رودخانه زرینه رود، شرایط مناسبی برای توسعه و رشد شهری دارا است.
این شهرستان که به شهر دوچرخه مشهور است در حد فاصل بین شهرهای ملکان، شاهیندژ، بوکان و مهاباد واقع شدهاست و در واقع پل ارتباطی برای استانهای آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی محسوب میگردد. مساحت شهرستان میاندوآب ۲۶۹۴ کیلومتر مربع است و در طول جغرافیایی ۴۶درجه و ۶ دقیقهٔ شرقی از نصفالنهار گرینویچ و در عرض ۳۶ درجه و ۵۸ دقیقهٔ شمالی از خط استوا در وسط جلگههای منتهی به دریاچه ارومیه با ارتفاع ۱۳۱۴ متر از سطح دریا قرار دارد. آب و هوای منطقه متغیر بوده، دارای تابستانهای نسبتاً گرم و زمستانهای مختصر سرد میباشد. میزان بارش متوسط در منطقه ۲۸۹میلی لیتر ثبت شدهاست.، در زمانی نه چندان دور جلگه میاندوآب یکی از جلگههای معروف کشت پنبه بوده است و هماکنون کشت چغندر قند رواج دارد.
سابقه تاریخی سکونت در دشت میاندواب به هزارههای قبل از میلاد و به دوران اورارتو برمیگردد و اولین سندی که به موجودیت شهر امروزی میاندواب اشاره دارد به زمان فتحعلی شاه قاجار میرسد. میاندواب تا سال ۱۳۰۹ هجری شمسی مرکز ناحیه مرحمتآباد و از توابع مراغه بهشمار میرفت. میاندوآب را سیاحان اروپایی که تا پیش از دوره پهلوی از این منطقه دیدن میکردند در کتابهای خود آوردهاند.
در دوره قاجار آغامحمدخان قاجار که شهر کرمان را بهکل نابود ساخته و همگی مردم آن را کور کرده بود، یک هزار تن از جوانان شهر را به سرکردگی مرتضیقلیخان کرمانی به تهران فرستاد و پس از آن به میاندوآب و سراب و برخی نقاط دیگر آذربایجان تبعید کرد. این کرمانیان پس از چند نسل در جمعیت این شهرها حل شدند حتی در میاندوآب از دیرباز محلههایی به نام محله کرمانیها، سیرجانیها، زرند، راهبُر و لکها وجود دارد. طایفهای نیز تا یک نسل پیش در میاندوآب هنوز به فارسی با لهجه کرمانی صحبت میکردند و از تاریخ نیاکانشان آگاه بودند.در حال حاضر اقلیت بسیار اندکی از کلیمیان در میاندوآب هستند.
شهرستان میاندوآب، از نظر توپوگرافی، تپه ماهوری و جلگهای است. بجز در شرق میاندوآب، که دامنههای سهند در آن واقع است؛ اکثراً تپه ماهوری و هرچه به طرف شهر میاندوآب نزدیک میشویم از ارتفاع آنان کم میشود. بلندترین ارتفاع کوههای مرز آذربایجانشرقی و غربی، در محل ربط با ارتفاع ۲۸۳۲ متر است و کوههای جانآقا، عثمان اولن، آیدشه و ارتفاعات نوروز لو (سد انحرافی نوروزلو در پای این کوه بر روی زرینهرود احداث شده) ۱۴۵۰ متر ارتفاع دارند. همچنین کوه قشلاقلو، با ارتفاع ۱۳۷۰ متر و ارتفاعات خطایی، در اطراف تالاب چنگیزگلی، با ارتفاع ۱۴۵۰ متر و کوه تلخاب یا قزل کوه، در حد فاصل مهاباد و میاندوآب با ارتفاع ۱۶۴۵ متر میباشد.
این پل تاریخی در ۵ کیلومتری میاندوآب بر روی رودخانه سمینه رود بنا شدهاست. این اثر که قدمت آن به دوره قاجاریه میرسد در حال حاضر، در کنار جاده میاندوآب به مهاباد واقع شدهاست. طول این پل ۵۲ متر و تعداد دهانههای آن ۷ دهانه میباشد. مصالح بکار رفته در این بنا در قسمت پایهها و سیل شکنها، سنگ و در بقیه قسمتها آجر میباشد. این بنا به شماره ۲۰۶۸ در فهرست آثار ملی ثبت شدهاست
پل کوسالار در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی میاندوآب در مسیر جاده میاندوآب به شهر چهار برج در روستای کوسالار بر روی کانالی به نام «آجی گوبی» که از زرینه رود منشعب است، ساخته شدهاست. با توجه به نوع ساخت آن قدمت این پل به اواخر دوره قاجاریه برای ارتباط میان دو طرف کانال آب میرسد. پل کوسالار دارای ۲ پایه است که با لاشه سنگ و ملات آهک بر روی پیهای نه چندان محکم استوار گشتهاند پایهها ۶/۱ متر عرض و ۵/۴ متر طول و در جهت مخالف جریان آب دارای آب شکنهای مثلثی میباشند که هماکنون بقایای آنها باقی ماندهاست. طول آب شکنها حدود ۱ متر و ارتفاع پایهها و آب شکنها از کف پل تا قسمت پایه طاقها ۵/۱ متر میباشد.
از دیگر آثار تاریخی و باستانی میاندوآب میتوان به نقاط زیر اشاره کرد:
مسجد طاق، تپه باستانی روستای داش تپه، مجاری صخرهای معروف به چهل پله، امامزاده تاجن علی، قلعه هلاکو، آرامگاه ملا شهاب الدین، قلعه حسینآباد، قلعه خرابه، قزل قلعه (قزون ۷ و ۸ هـ. ق) دلیک داش (دوره تاریخی).
میاندوآب بیش از ۱۰۰ اثر تاریخی دارد که ۴۳ اثر از آنها در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیدهاست.
یکشنبه, 14 آبان 1402
خاطره خوبی دارم با جعفر چولاخ در میاندواب واز او چتنه گرفتم