شهرستان چایپاره یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان غربی در شمال غربی ایران است. این شهرستان در شمال خوی در دشتی هموار و تقریباً مسطح قرار دارد. ارتفاعات شمال مراکان، تپه‌های آهکی شمال قره‌ضیاءالدین و ارتفاعات واقع در جنوب چورس آن را محدود نموده‌اند. شهرستان چایپاره به مرکزیت قره‌ضیاءالدین بیشتر از ۷۰ آبادی دارد. بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، در سال ۱۳۹۴ جمعیت شهرستان چایپاره ۵۰۰۰۰ نفر بوده‌است.

جغرافیا

شهرستان چایپاره با مساحتی حدود ۹۴۰ کیلومتر مربع در شمال شرقی شهرستان خوی و یکی از شهرستان‌های شمال غربی استان می‌باشد، شهرستان چایپاره از سمت شمال به شهرستان شوط از سمت غرب به چالدران از سمت جنوب به بخش ایواوغلی و از سمت شرق به شهرستان پلدشت و شهرستان مرند منتهی می‌شود که حدوداً ۲۸۰۰۰ نفر جمعیت شهری را در خود جای داده‌است. و بر اساس تقسیمات کشوری شهرستان چایپاره دارای دو بخش به نام‌های مرکزی و حاجیلار و دو دهستان به نام‌های چورس و بسطام است.

بخش حاجیلار با وسعتی در حدود ۳۱۳ کیلومتر مربع دارای ۲۶ روستا و جمعیتی معادل ۹۱۹۸ نفر می‌باشد و دهستان‌های بسطام و چورس در بخش مرکزی به ترتیب با وسعت‌های ۳۹۳ و ۲۱۸ کیلومتر مربع دارای ۳۲ و ۱۸ روستا و ۶۹۰۰ و ۵۷۰۰ نفر جمعیت روستائی می‌باشند. مرکز بخش حاجیلار روستایی به نام حاجیلار است که جمعیتی حدود۱۵۰۰نفر را در خود جای داد است.

وضعیت توپوگرافی

وضعیت توپوگرافی شهرستان با دشت‌های مختلف وسیع و کوهستانی و کوهپایه می‌باشد، که وضعیت زمین‌های زیر کشت از نوع خاک‌های تحت پوشش رسی شنی – شنی رسی – رسی – لومی بوده که در سطح شهرستان به مقدار ۲۰۴۰۰ هکتار بوده که ۸۳۰۰ هکتار آن آبی و ۱۲۱۰۰ هکتار آن دیمی می‌باشند که با تکمیل سد آغ چای حدود ۴۵۰۰ هکتار تبدیل به آبی از دشت قره ضیالدین را پوشش می‌دهد و مابقی دیمی روستائی می‌باشند که آب استحصالی ان در حال ار منابع سطحی ۱۸۰۰ لیتر در ثانیه، از منابع زیر زمینی ۲۲۰۰ لیتر در ثانیه (مجموعاً در حال ۴۰۰۰ لیتر در ثانیه) می‌باشد که عمده محصولات شامل غلات، چغندر قند، یونجه، آفتابگردان، کدوی آجیلی، و حبوبات و توتون می‌باشد که قبلاً از نظر کشت توتون یکی از مناطق ده‌گانه کشت توتون در کشور بوده‌است.

آب و هوا

اب و هوای این شهرستان در چهار فصل معتدل برای هر گونه کشاورزی و دامداری با استعداد بالقوه شهرستان را پذیرا است. میزان آب‌های سطحی ورود به شهرستان چایپاره از رودخانهٔ آغ چای به‌طور متوسط سالانه ۲۱۲ میلیون متر مکعب بوده که ۱۲ میلیون متر مکعب از این مقدار فوق در جهت استفادهٔ کشاورزان در طول سال در نهرها و بندها مورد استفاده قرار می‌گیرد و مابقی آن در حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب از منطقه بدون استفاده گذر می‌کند؛ و ضمناً در مواقع سیلابی بارندگی‌ها حدود ۱۰ مسیل (خانگاه-تاج‌خاتون – یتیم آغلی – علی‌آباد – سلوکلو – سالطه – حمزیان – دوه آغلی – دره حراملو – ایلانلی دوزی) زیر سد و در بالا دست و جهت‌های مختلف شهر را فرا می‌گیرند و به ذخیرهٔ پشت سد اغ چای تبدیل می‌شوند.

جستارهای وابسته

• فهرست شهرستان‌های ایران
• آذربایجان غربی
• سد آغ چای

پانویس

منابع