مَشهَد اَردهال روستایی در ۴۲ کیلومتری غرب کاشان در ایران است. فاصله هوایی مشهد اردهال تا کاشان ۳۲ کیلومتر است و تا دلیجان هم ۳۳ کیلومتر است. این روستا در میان افراد محلی به مشهد قالی نیز مشهور است. مشهد اردهال، در همسایگی دامنهٔ شمال شرقی قلهٔ اردهال کاشان که بلندترین ارتفاع ناحیهٔ باستانی اردهال کاشان می‌باشد، جای گرفته‌است. در این محل بنای امامزاده سلطان علی بن محمد باقر فرزند محمد باقر پیشوایِ پنجم شیعیان قرار دارد. که زائران زیادی دارد.

تاریخچه

مردم فین کاشان در سال ۱۱۳ (قمری) قاصدی را به نام عامر بن ناصر فینی به مدینه نزد محمد باقر فرستاده بودند و از او درخواست پیشوایی را داشتند. فرزند خود سلطانعلی برادر جعفر صادق را رهسپار ایران و شهر کاشان کرد. امامزاده به کشان رسید و در محله فین بزرگ ساکن شد و تابستان هابه دلیل گرمی هوا به منطقه اردهال می‌رفت. چند سالی اوضاع بدین صورت بود تا اینکه امامزاده سلطانعلی از نفوذ زیادی در بین مردم برخوردار گشت و این باعث ترس حاکم اردهال که زرین کفش نام داشت شد. وی سپاهی را برای قتل سلطان‌علی به منطقه می‌فرستد و او سرانجام در یک جنگ نابرابر که ۳ روز طول کشید، همراه یارانش در منطقه ییلاقی اردهال کشته می‌شود. محل دقیق کشته شدن در دربند ازناوه است که با نام قتلگاه در منطقه شناخته می‌شود. مردم فین پس از شنیدن خبر سراسیمه به طرف اردهال حرکت می‌کنند، ولی زمانی می‌رسند که وی کشته شده‌است، آنها او را در قالی می‌پیچند و در نهر آبی که در آن نزدیکی است، شستشو می‌دهند و دفن می‌کنند. از آن زمان تاکنون همه ساله در دومین جمعه مهر ماه و با حضور هزاران نفر از مردم فین کاشان آیین سنتی مذهبی قالیشویان در این شهر برگزار می‌شود. چوب‌هایی که افراد در دومی جمعه مهر ماه هر سال به دست می‌گیرند دو روایت دارد. اول اینکه برای شستن قالی‌ها در مشهد اردهال به کار می‌رود و دوم اینکه افراد آنها را به نشانه خونخواهی به دست می‌گیرند.

هر ساله در هفته دوم مهر که به هفته پایان برداشت محصولات کشاورزی در بین کشاورزان معروف است از روستاهای اطراف کاشان، محلات و دلیجان، و شهرهای تهران و … کشاورزان و زوار برای بزرگداشت سالگرد کشته شدن سلطانعلی بن محمد باقر به مشهد اردهال می‌آیند و در مراسم قالیشویان شرکت می‌کنند. این مراسم تنها مراسم مذهبی در ایران است که بر اساس تقویم هجری شمسی و بر اساس سال کشاورزی برگزار می‌شود.

در روایات امامان شیعه از این منطقه به وردهار نیز یاد شده‌است. سهراب سپهری شاعر معاصر ایران نیز در زیارتگاه این شهر دفن شده‌است

جاذبه‌های دیدنی

جاذبه‌های دیدنی و جاهای دیدنی دیدن مراسم قالی‌شویان می‌باشد که هر سال در نزدیک‌ترین جمعه هر ماه برگزار می‌شود. به دو دلیل روز جمعه را انتخاب می‌کنند: اول اینکه این روز مقدس می‌باشد و دوم اینکه این روز تعطیل می‌باشد و افراد بیشتری می‌توانند به این محل سفر کنند. مراسم قالی‌شویان، و سوگ واری‌ها به شکلی عجیب، با چوب‌هایی که در دست دارند، و با حسین حسین گویان، قالی‌هایی که در حرم پهن می‌شوند را به کنار چشمه می‌برند و چنین نمایان می‌کنند که آن را غسل می‌دهند و قالی را به حرم برمی‌گردانند.

این قالی، نشان از قالی می‌باشد که حضرت سلطان علی را پس از شهادت در ان گذاشتند و به محل دفن برده‌اند. وجود این نشانه، با توجه به جایگاه مهم قالی‌بافی در کاشان، اهمیت ویژه‌ای دارد.

مردم کاشان، روستای مشهد اردهال را به نام روستای غیاث‌آباد می‌شناسند که این روستا جزء دهستان نیاسر می‌باشد. شغل اکثر مردم اردهال کشاورزی، دامداری و قالی‌بافی می‌باشد.

آرامگاه سهراب سپهری

از دیگر جاه‌های این روستا آرامگاه سهراب سپهری، شاعر نام‌آشنای کاشانی می‌باشد که در صحن امامزاده سلطان علی‌ابن محمدباقر در روستای مشهد اردهال واقع شده‌است، این امامزاده در ۴۲ کیلومتری غرب کاشان قرار گرفته‌است. سالانه علاقه‌مندان به این شاعر بزرگ وبرای بازدید از مقبرهٔ او و قرائت فاتحه‌ای به این مکان می‌آیند

جستارهای وابسته

• قالی‌شویان
• سلطان علی بن محمد باقر
• امامزاده مشهد اردهال
• باری کرسف

منابع

• وبگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی
• تصاویر و مطالبی در مورد امامزاده سلطانعلی مشهد اردهال
• وبگاه قالی شویان مشهد اردهال
• Yale, Pat and Anthony Ham and Paul Greenway, Lonely Planet, Iran, Third edition، ۲۰۰۱
• مهرواره سروشیان، "قالی شویان مشهد اردهال"، مجله جدید آنلاین، بازیابی: ۲۳ دی ۱۳۸۷ شمسی، ۱۲ ژوئن ۲۰۰۹ میلادی.
• "قالی شویی اردهال کاشان"، سایت صدا و سیمای جمهوری اسلامی، بازیابی: ۲۳ دی ۱۳۸۷ شمسی، ۱۲ ژوئن ۲۰۰۹ میلادی.
• "مشهد اردهال"، نقشهٔ روستا در ویکی‌مپیا، بازیابی: ۲۳ دی ۱۳۸۷ شمسی، ۱۲ ژوئن ۲۰۰۹ میلادی.
• https://www.instagram.com/rezajafarish/
• http://pardisresane.ir/ بایگانی‌شده در ۴ اوت ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine

پانویس

پیوند به بیرون