لَشتِ نِشا (به گیلکی: لٚشتˇ نشاٰ) یکی از شهرهای استان گیلان در شمال ایران است. این منطقه به عنوان «بهشت گمشده گیلان» شناخته می‌شود.

این شهر با جمعیت ۱۰٬۶۲۲ نفر (برآورد ۱۳۹۰خ) در بخش لشت نشا شهرستان رشت قرار دارد. مساحت بخش لشت نشا ۱۶۲ کیلومتر مربع و مساحت مرکز شهر لشت نشا ۵/۲۳ کیلومترمربع است. بخش لشت نشا یکی از بخشهای حاصلخیز شهرستان رشت می‌باشد که ارتفاع آن از دریا ۱۸-الی متر است. لشت نشا در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی رشت قرار دارد.

مردم لشت نشا گیلک هستند و به زبان گیلکی با لهجه بیه‌پس سخن می‌گویند.

گذری برتاریخ لشت نشاء

سرزمین لشت نشا از مناطق قدیمی گیلان است که سابقهٔ تاریخی آن را بنا به آثار باستانی خرابه‌های موجود در آن به قبل از اسلام می‌رسانند. لشت نشا از نظر موقعیت جغرافیایی در منطقه بیه پس، یعنی در غرب گیلان (غرب سفیدرود)، قرار دارد، جزء اولین مناطقی بود که مذهب شیعه زیدی را پذیرفت و به همین علت بیش از دیگر مناطق صحنهٔ درگیری‌ها و پیکارهای خونبار و خونین بود.

در دورهٔ صفویان به دلیل مالیات‌های سنگین و فشارها و ستم گری‌ها، قیام‌های روستایی و مبارزات دهقانی در آن اوج گرفت، قیام روستایی امیر دو باج به سال ۹۷۸ ه’ ق و قیام روستایی به رهبری بوسعید میرچپک به سال ۱۰۰۲ ه’ ق، جنبش روستایی کارکیا علی حمزه در سال ۱۰۰۴ ه’ ق و قیام دهقانی به رهبری کالنجار سلطان معروف به عادلشاه و غریب شاه در زمان شاه صفی به سال ۱۰۳۸ ه’ ق نمونه‌های آن است. در سال ۱۰۲۱ ه’. ق به فرمان شاه عباس دو قبیلهٔ اژدرو چپک به سیلاخور کوچ داده شدند و اراضی لشت نشا جزیی از املاک سلطنتی قرار گرفت. این رویه تا عصر قاجار ادامه یافت.

اراضی لشت نشا به دستور فتحعلی شاه به عنوان تیول به یکی از خواجگان حرم شاهی به نام خسروخان داده شد. خسروخان بیشتر آبادی‌های لشت نشا را به قیمت نازل خریداری کرد. نایب الحکومهٔ لشت نشا حاجی کاظم خان شیروانی، که یک ارمنی تازه به اسلام گرویده بود، برای شکایت به پایتخت رفت، اما هنگام برگشت از تهران به قتل رسید. در سال ۱۲۳۴ ه’ ق علیه خسروخان شورشی به وجود آمد که به دستور شاه به تهران احضار و اموال او مصادره و اراضی لشت نشا خالصه اعلام گردید. مظفرالدین شاه املاک لشت نشا را برای تأمین مخارج مسافرت به اروپا به صدر اعظم خود میرزا علی خان امین الدوله فروخت و بعد از مدتی میرزا علی خان امین الدوله در هنگام خاسته گاری از خانوم فخر الدوله دختر مظفر الدین شاه برای پسرش محسن خان امین الدوله این ملک را به عنوان مهریه به صورت تیول به عروس خود بخشید. امین الدوله در لشت نشا دست به اقدامات عمرانی زیادی زد؛ اما در سال ۱۳۲۲ ه’ ق وفات یافت و در تکیهٔ بقعهٔ آقا سید محمدرضا به خاک سپرده شد، خاندان امین الدوله حدود صد سال اراضی لشت نشا را در دست داشتند و با قدرت تمام بر مردم حکومت کردند.

لشت نشا در هنگام انقلاب مشروطیت یکی از کانون‌های آزادی‌خواهی بود و جنبش دهقانی لشت نشا با فرقهٔ مجاهدین رشت، که آن را انجمن عامیون اجتماعیون نیز می‌گفتند، همچنین با انجمن ابوالفضل و با دو تن از رهبران این انجمن به نام‌های رحیم شیشه بر و سید جلال معروف به شهر آشوب ارتباط نزدیک داشت. مردم لشت نشا در هنگام خیزش جنگل با میرزا کوچک رهبر نهضت ارتباط نزدیک داشت.

محمد رضا شاه در سال ۱۳۴۱ به گیلان سفر کرد و در لشت نشا سند اراضی دهقانان را به دستشان سپرد.

مناطق گردشگری

• بازار قدیمی لشت نشأ
• بازار قدیمی و حمام تاریخی علی‌آباد، کاخ قطبی
• هتل بزرگ صدا و سیما
• مسجد جامع جورشر
• بقعه آقا سید محمد رضا بن موسی الکاظم با معماری ویژه
• بقعهٔ آقا سید عبدالله بن موسی الکاظم با نقاشی‌های دیواری قدیمی
• بقعهٔ آقا سید علی کیا بن موسی‌الکاظم
• بقعهٔ آقا سید محمد یمنی در لیچاه با نقاشی‌های دیواری
• سَل توچا
• ساحل زیبای سفیدرود
• ساحل زیبای دریای خزر
• دیدنیهای طبیعی جنگلی
• بازارهای هفتگی (شنبه و سه شنبه)

مراکز آموزشی

• دانشگاه آزاد اسلامی واحد لشت نشاء زیبا کنار
• دانشگاه علوم و فنون دریایی امام خامنه‌ای نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

منابع

• اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳خ.
• مختصات و ارتفاع
• وب سایت اختصاصی شهرداری لشت نشا
• لشت نشاء سرزمین عادلشاه نوشته هوشنگ عباسی