10.3K
کبودرآهنگ
کبودَرآهنگ (به ترکی آذربایجانی: کوورنگ) که به شکل کبود راهنگ هم نوشته و تلفظ می‌شود، شهری در استان همدان ایران است. کبودراهنگ مرکز شهرستان کبود...
معرفی شهر کبودرآهنگ
کبودَرآهنگ (به ترکی آذربایجانی: کوورنگ) که به شکل کبود راهنگ هم نوشته و تلفظ می‌شود، شهری در استان همدان ایران است. کبودراهنگ مرکز شهرستان کبودرآهنگ است و غارِ علیصدر در آن قرار دارد. تاریخ بنای شهرِ کبودراهنگ طبق قرائن و شواهدِ موجود به سده‌های پیش از ظهور اسلام بر می‌گردد.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۲۰٬۳۳۶ نفر (۶٬۲۲۱ خانوار) بوده‌است.
واژه‌شناسی
نام کبود راهنگ مرکب از دو واژه فارسی کبود (رنگ آبی) و راهَنگ (رودخانه) است. این شهر در گذشته رضاشاهی، به غلط کبوترآهنگ نامیده می‌شد این نام به وجود کاریزهای و چشمه‌ها و همچنین وجود کبوترهای وحشی که در اطراف این چشمه‌ها زندگی می‌کردند ، منتسب شده بود. غلط بودن آن در اینجاست که چنین کاریزهائی در تمام نقاط دشت همدان و رزن و نهاوند و فامنین و بهار و … هم وجود داشته و دارد. کلمات کبود راهنگ یا گوی راهنگ یا گوی رنگ و نهایتاً کورنگ در یک راستای زبانی هستند؛ بنابراین وجه تسمیه شهرستان وجود راهنگهائی پرآب است که آبها به تیرگی یا کبودی میگرائیده است. در سال ۱۳۸۷ وجود فاصله بین کلمات کبود و راهنگ توسط وزارت کشور و با مصوبه هیئت دولت رسمی شد. عده‌ای به غلط نام (کبودر آهنگ) را در املا و انشا استفاده می‌کنند کبودر در فرهنگ لغت معین نوعی کرم است. پرویز پرستویی، متولد روستای چالو بخش شیرین سو است.
تقسیمات کشوری
- بخش مرکزی
- دهستان حاجیلو
- دهستان راهب
- دهستان سبزدشت
- دهستان کوهین
- دهستان سرداران
- بخش گل‌تپه
- دهستان علیصدر
- دهستان گل‌تپه
- دهستان مهربان سفلی
نقاط شهری: گل‌تپه
- بخش شیرین‌سو
- دهستان شیرین‌سو
- دهستان مهربان علیا
نقاط شهری: شیرین‌سو
ویژگی‌های قومی
زبان اهالی شهرستان کبودرآهنگ ترکی آذربایجانی است، برخی نیز به فارسی و کردی سخن می‌گویند.
صنعت و اقتصاد
کبودرآهنگ دارای شهرک صنعتی ویان و کارخانه فولاد ویان است که در نزدیکی روستای ویان قرار دارند. همچنین نیروگاه شهید مفتح در سال ۱۳۷۵ در این شهر ساخته شد که یکی از پی‌آمدهای آن؛ تخلیهٔ آب‌های زیرزمینی و نابودیِ کشاورزی و به وجود آمدنِ تعدادی فروچاله شده‌است.
نیروگاهِ شهید مفتح
نیروگاهِ شهید مفتح با تولیدِ سالیانه ۴۰ هزار و ۴۸۵ کیلووات تولیدِ ناخالصِ نیروی برق، یکی از نیروگاه‌های حرارتی اثر گذار در کشور است که ۶۰ درصدِ برق تولیدی آن در استان همدان مصرف می‌شود و ۴۰ درصدِ باقی‌مانده نیز به استان‌های همجوار همچون مرکزی، استان کردستان و استان زنجان صادر می‌شود. این مجموعه برای خنک کردنِ برج‌های خود، سالیانه نیاز به حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون متر مکعب آب دارد که از ۲۵ حلقه چاه عمیق حفر شده برای آن تأمین می‌شود. برداشت بی‌رویه و غیراصولی توسط نیروگاه و کشاورزان منطقه و همچنین کاهش چشمگیر بارندگی‌ها باعث فرورفتگی‌ها وایجاد فروچاله‌های متعددی در شهرستان شده‌است.
جاذبه‌های گردشگری
- غار علیصدر یکی از جاذبه‌های جهانگردی کبودراهنگ می‌باشد. زمین شناسان قدمت سنگهای این غار را به دوره ژوراسیک از دوران دوم زمین‌شناسی (۱۹۰–۱۳۶ میلیون سال قبل) نسبت می‌دهند.
- قلعه باشقورتاران مربوط به دوران سلجوقیان بر فراز کوهی نزدیک به روستای باشقورتاران
- پل کوریجان که این پل با داشتن ۵ دهنه و ۳ دهلیز بزرگ و کوچک و بنای آن در عهد صفویه می‌باشد.
- حمام سنگی باشقورتاران دارای سه گنبد یک خزینه و از جنس سنگ ساروج بنا شده‌است.
- قئزلار قلعه سی که در روستای باشقورتاران بر روی کوهی کم ارتفاع بنا شده و ضخامت دیوارهای اصلی قلعه حدوداً یک متر و از جنس سنگ و ساروج است.
- امامزاده جعفر کوریجان در نزدیکی روستای کوریجان که زائران بسیاری را از روستاهای اطراف به خود جذب می‌کند
- روستای تاریخی دوشانجق نزدیک روستای باباخنجر که در سال ۱۲۹۶ به دلیل خسکسالی نابود شده.
- فسیل‌های ۲۰ میلیون ساله گاو دریایی (Sirenia) متعلق به دوره زمین‌شناسی میوسن پیشین واقع در شهر شیرین سو
- حمام مسجد اعظم کبودراهنگ متعلق به اواخر دوره قاجار
مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهرستان
- غار علیصدر
- پُل تاریخی کوریجان
- قلعه باش قورتاران در بخش شیرین سو
جستارهای وابسته
- غار علیصدر
- پایگاه هوایی شهید نوژه
- شهر بهار
- کوریجان
منابع
- اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.
- تاریخ و فرهنگ منطقه حاجیلو، نوشتهٔ مصطفی نوروزی
- نگرشی به جغرافیای شهرستان کبودراهنگ، نوشتهٔ جمشید چایانی
- کبودراهنگ در گذر تاریخ، نوشتهٔ جمشید چایانی
پیوند به بیرون
گالری تصاویر کبودرآهنگ
اماکن گردشگری و تفریحی شهر کبودرآهنگ
خاطرات شما از سفر به کبودرآهنگ نگارش خاطره
