اَنار، انار خوراکی (نام علمی: Punica granatum) یکی از میوه‌های درختی است که دانه‌هایی اغلب قرمز، و گاهی سفید، یا رنگ‌هایی بین آن دو دارد. رنگ پوست آن نیز اغلب قرمز و گاه سیاه یا تقریباً زرد است؛ این میوه در معدود کشورهای جهان نظیر ایران، افغانستان، پاکستان، عراق و ترکیه کشت می‌شود به همین خاطر عضو مرغوب‌ترین میوه‌های جهان است؛ و عضو ۱۰ میوهٔ برتر جهان است.

اَنار بومی مناطق شرق ایران تا کوه‌های هیمالیا در شمال هند است و یکی از اولین گیاهان اهلی شده‌است. ایران با تولید سالانه ۸۰۰ هزار تن اَنار، بزرگ‌ترین تولیدکنندهٔ اَنار در دنیا بوده و هندوستان دومین کشور تولیدکننده‌است.

در ایران شهرستان‌های ساوه، نی‌ریز و فردوس به‌ترتیب بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اَنار هستند.

بیش از ۷۰۰ رقم اَنار در کلکسیون مرکز تحقیقات کشاورزی یزد نگه‌داری می‌شود.

اَنار در رنگ‌های مختلف از سفید تا سیاه وجود دارد. اَنار تقریباً در هر آب و هوایی و هرگونه خاکی می‌تواند رشد کند و میوه دهد، ولی آب زیاد در زمان رسیدن میوه باعث ترک خوردن آن میوه می‌شود. اَنار، گرمای زیاد با باد خشک و سرمای تا ۱۰- درجه سانتی‌گراد را می‌تواند تحمل کند.

محصولات

از میوهٔ انار، آب انار، رب انار، لواشک انار و مربای انار تهیه می‌شود. از پوست انار برای تهیه رنگ‌های سنتی استفاده می‌شود، از برگ آن نیز سابق بر این استفاده می‌کردند. همچنین از پوست انار برای دباغی کردن پوست و از گل انار برای برخی مصارف دیگر استفاده می‌گردد. جوشانده انار که از جوشاندن پوست انار در آب بدست می‌آید، برای بر طرف کردن برخی از بیماری‌های گوارشی و گلو درد، یک داروی گیاهی محسوب می‌شود.

در فرهنگ

• «جاودانان» یا گارد جاویدان، سربازان برگزیده ایران باستان، نیزه‌هایی به شکل انار داشتند.
• در قرآن، سه بار از این میوه نام برده شده‌است. (در سوره الرحمن از آن به عنوان میوه بهشتی یاد شده‌است)
• رنگی که به این میوه تشبیه شده‌است }
• از سال ۱۳۸۸، در اواخر مهر ماه هر سال، جشنواره انار در روستای مردانقم برگزار می‌شود. جاذبه اصلی این جشنواره اجرای موسیقی عاشقی توسط عاشقهای معروف منطقه ارسباران است.
• همچنین در روستای تنگ طه شهرستان داراب در اواسط شهریور ماه، جشنواره انار برگزار می‌گردد.
• انار در دین یارسان مقدس شمرده شده و به عنوان «نیاز» همراه با نذری مقدس دعا داده شده و در مراسم آئینی خورده می‌شود. ضمن اینکه انار یکی از نمادهای این دین به شمار می‌رود.

خواص درمانی

انار سرشار از آنتی‌اکسیدان بوده (حدوداً به اندازه چای سبز) و دارای مقادیر زیادی ویتامین C و پتاسیم می‌باشد و هرچند تحقیقات علمی کامل تر و بیشتری لازم است، اما طبق بعضی از تحقیقات ممکن است فواید درمانی زیر را بدنبال داشته باشد:

1. کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی
2. کاهش خطر سرطان، بخصوص سرطان پروستات و پستان
3. کاهش کلسترول خون
4. جلوگیری از آسیب دیدن سلول‌ها
5. کمک به سلامت لثه‌ها

در سال ۲۰۱۴ در مجله Integrative Medicine Research مربوط به مرکز جهانی طب مکمل به چاپ رسید، مشخص شد گیاه گلنار فارسی نیز دارای تأثیر بسزایی در درمان آفت دهان می‌باشد. در این تحقیق اثر عصاره الکلی و آبی گیاه گلنار فارسی را بر روی آفت‌های مینور مورد بررسی قرار داد که نتایج مطلوبی دریافت کرد.

ارزش غذایی

نگارخانه

جستارهای وابسته

• آب انار
• رب انار
• سوپ انار

پیوند به بیرون

• اخبار انار (به انگلیسی)

پی‌نوشت

منابع