آبشار اخلمد از آبشارهای استان خراسان رضوی، شمال شرقی ایران در شهرستان چناران در ۸۵ کیلومتری شمال غرب مشهد و ۱۵ کیلومتری چناران رو به کوه‌های بینالود و در دو کیلومتری روستای اخلمد قرار دارد. این آبشار از دو آبشار بلند کنار هم تشکیل شده‌است که هر کدام بالای ۸۵ متر ارتفاع دارند.

اخلمد که از گردشگاه‌های طبیعی اطراف مشهد بوده و قدمتی چند هزار ساله دارد، در دره‌ای در میان کوه بینالود واقع شده‌است که در ابتدای دره، انواع گل‌ها و گیاهان زیبا و درختان انبوه به همراه باغ‌های فراوان میوه به چشم می‌خورد و پس از طی مسیری آبشار اول که دارای ۲۳ متر ارتفاع است مشاهده شده و با گذر از میان این آبشار و در یک کیلومتری آن، آبشار اصلی اخلمد با ارتفاعی در حدود ۸۵ متر مشاهده می‌شود و آبشار سوم و چهارم نیز در بالای این آبشارها قرار دارد.

این آبشار در ۸۵ کیلومتری روستای قدیمی جریان دارد.

آهکی بودن جنس کوه‌های اخلمد باعث پیدایش حفره‌های ژرف مدور در زیر این آبشار شده‌است.

این دره دارای دیواره‌های صخره‌ای با ارتفاع حدود ۷۵–۸۵ متر می‌باشد که یکی از بزرگ‌ترین مناطق برای ورزش مفرح سنگنوردی در ایران می‌باشد از دیواره‌های معروف آن می‌توان به (دیواره سفید، الله اکبر، عقاب و …) نام برد. این دره دارای چندین آبشار می‌باشد که ۸۵ تای آن‌ها دائمی و چندین آبشار فصلی دارد. آبشار اصلی اخلمد حدود ۸۵ متر ارتفاع دارد. بند اخلمد و غار اخلمد از دیگر جاذبه‌های این منطقه گردشگری است که هر ساله گروه زیادی از گردشگران مشهد و شهرهای دیگر را برای دیدار از طبیعت اخلمد و آبشارهای زیبای آن به این منطقه جذب می‌کنند.

وجه تسمیه اخلمد (یا اخلومد):

در کتاب اخلومد، یا بهشت خراسان نوشته حجت الاسلام ابراهیم غفاری دو نظر متفاوت در مورد دلیل نامگذاری اخلمد یاد شده است.

نظر اول بر گرفته از کتاب راهنمای خراسان صفحه ۱۵۰ است بدین مضمون که مردم اخلمد معتقدند که در حمله اعراب به خراسان، مردم هر گاه مورد حمله سپاهیان قرار می گرفتند به این دره پناه می آوردند و چون هنگام خطر همواره یکدیگر را ندا می کردند که “خالد آمد، خالد آمد!” این دره رفته رفته به اخلمد مشهور شد. و خالد سردار عرب در جنگ های این محل بوده است.

اما نظر صحیح تر به نقل از حضرت علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان که در سفر خود به اخلومد بیان کرده اند این است که، اصل واژه باید ا ُخلومد باشد به ضم الف، و آن از ترکی و فارسی ترکیب یافته است. اخلو به ضم همزه، ترکی است (یعنی دالستان) مد هم فارسی است که دنبال اسامی مکان ها آورده می شود. اخلومد یعنی جایگاه دال و درخت.

منابع

• بر پایهٔ داده‌هایی در وب‌گاه تبیان
• بر طبق کتاب خراسان بزرگ
• اسکندری، مجید (۱۳۸۹). آبشارهای ایران. ایرانشناسی. ص. ۱۰۵ و ۱۰۶.