پیربکران یکی از شهرهای استان اصفهان در مرکز ایران است.

این شهر با جمعیت ۱۳۴۶۹ نفر (برآورد ۱۳۹۵خ) در بخش پیربکران شهرستان فلاورجان قرار دارد.

نام این شهر از نام آرامگاهی به نام «پیربکران» گرفته شده که گور محمد بن بکران، از پارسایان نامور این ناحیه است. این آرامگاه که در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی اصفهان قرار دارد میان سال‌های ۷۰۳ تا ۷۱۲ هجری ساخته شده‌است.

وجه تسمیه

پیربکران در گذشته بالان نام داشته‌است که فردی به نام محمد بن بکران بقعه‌ای می‌سازد که پیر نام دارد و آن را در کتاب‌ها پیرِ بکران می‌نامند. به علت وجود این بقعه در بالان این شهر را پیربکران می‌نامند که هم‌اکنون پسوند نام خانوادگی افراد این شهر بالانی است.

روستاهای مهم

طاد(استان اصفهان – شهرستان فلاورجان - روستای طاد دارای موقعیت استقرار به صورت دشتی می باشد .در دامنه جنوبی کوه،طاد واقع شده که ازطرف جنوب به کانال آب انحرافی از سد نکوآباد و کوه قلعه بزی و شهرک صنعتی اشترجان منتهی می شود و از سمت غرب به روستای نرگان و اشترجان (شهر ایمانشهر) وسعت دارد و از سمت شرق به روستای گلگون و رودخانه زاینده رود منتهی می شود که فاصله این روستا تا رودخانه حدود 2 کیلومترمی باشد.)

آثار تاریخی

پیربکران شهری تاریخی است که از حدود ۱۰۰۰ سال پیش آثاری کهن در خود دارد که مهم‌ترین آنان عبارتند از:

• بقعه پیربکران
• استراخاتون
• پل بابامحمود

بقعه پیربکران

این بقعه اثر تاریخی آرامگاه پیربکران است که نام شهر از این اثر نشات گرفته این بنای تک ایوانی، از نظر سبک معماری شبیه به معماری دوره ساسانی و یادآور طاق کسری است، ولی طاق ایوان به جای این‌که مانند طاقهای دوره ساسانی هلالی باشد، نوک دار است. گور محمدبن بکران، سازندهٔ اثر، و محمد نقاش، کاشی کار و نقاش اثر، در خود اثر قرار دارد.

استراخاتون

استراخاتون یا سارا خاتون یا ستاره خاتون یا سارا بت آشتر بنایی مذهبی متعلق به قوم یهود است. نام مقبره استراخاتون یا ستاره خاتون و طبق مستندات تاریخی به مقبره سوشاندخت یا دخت یزدگرد نیز معروف است طبق شواهد تاریخی گویا به هزار و چهارصد و اندی سال قبل بازمی‌گردد. سنگ قبر یافته شده از این بنا که به زبان عبری نوشته شده‌است، صراحتاً تاریخ ۱۲۰۰ سال قبل را نمایش می‌دهد.

پل بابامحمود

تاسیس آن به سال 702 هجری و بنا به روایتی 712 هجری بازمیگردد. این پل توسط حاکم محلی که دست نشانده ایلخان مغول بود بنام اولجاتیو و نامش بابا محمود پدر محمد اشترگانی است پی ریزی و بنا شده است. یکی از ویژگی های این بنا داشتن گرده ای ملایم در حرکت معماری پل است که تقسیم فشار آب را در دو سوی پل تنظیم می نماید. این پل بارها توسط حاکم زمان تعمیر و بازسازی شده است طول پل حدود 152 متر، عرض از 5 الی 8 متر متغیر است و ارتفاع آن از سطح بستر رودخانه 720 سانتی متر میباشد.

این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۴۵ با شمارهٔ ثبت ۶۳۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این پل در 28 کیلومتری جنوب غربی اصفهان و در شهر پیربکران محله کرافشان بر روی زاینده رود ساخته شده است. این پل چون در باغ محمود که از روستاهای شهرستان لنجان است قرار گرفته به پل باغ محمود نیز شناخته می شود.

منابع

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.