اردوغش، روستایی از توابع بخش زبرخان شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران است.

جمعیت

این روستا در دهستان اردوغش قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱٬۴۷۶ نفر (۳۷۴خانوار) بوده‌است.

آب انبار قدیمی اردوغش

این آب‌انبار  در غرب روستای اردوغش قرار گرفته‌است و از آثار عام‌المنفعه است که به دست مرحوم حاج علی‌اکبر ایروانی ، فرزند حسین بیک، بنا شده‌است و تاریخ بنای آن، به 1320 هجری شمسی می‌رسد. . این بنا که در گذشته، منبع تأمین آب روستای ارودغش بوده، دارای مخزن و پاشیر می‌باشد  و از ویژگی‌های ارشمند آن وجود کتیبه و سردرب زیبای آن است که بر ارزش تاریخی، معماری و فرهنگی آن می‌افزاید. «آب انبار اردوغش»، در تاریخ 27/08/1385 و به شمارهٔ 16477 در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است. موقعیت جغرافیایی و پیشینه:

آب‌انبار اردوغش در سوی غربی این روستا ، در طول جغرافیایی 58 درجه و 13 دقیقه و عرض جغرافیایی 36 درجه و 08 دقیقه و 35 ثانیهٔ عرض جغرافیایی، با ارتفاع حدود 1500 متر از سطح دریا، در حدود 18 کیلومتری شهر نیشابور واقع شده‌است. این روستا متاثر از اقلیم دامنهٔ کوه‌های بینالود و دشت نیشابور، دارای آب و هوای نیمه‌خشک و دارای پوشش گیاهی مرتعی درجه سه به بالا است. 

مشخصات بنای آب‌انبار اردوغش: 

این بنا، از دو بخش مخزن و پاشیر تشکیل شده‌است. ورودی آب‌انبار، با عرض 25/2 متر و با 20 پله به پاشیر می‌رسد. کتیبه‌ای با نوشتهٔ زیر در بالای سردرب ورودی بنای آب‌انبار نصب، و نغول‌های گچبری دالبر شده‌ای در دو طرف ورودی اجرا شده‌است:

آن نکو مردی که می‌باشد علی‌اکبر بنام

کرد بنای حوض را در این مقام

گوهر پاک حسین‌بیک نکو همت اینجاست

ساکن در اردغیش زائر بیت‌الله حرام

لطف حق شد شامل حالش

جاودان ماند به عالم، نام نیکش زین مرام

هر که آب از حوض نوشد، یا که بردارد از او بهره

وی غفران بخواهد از خدای لاینام

...

در ضلع شرقی آب‌انبار، موتور و منبع آبی نصب شده که آب را به بالا پمپاز می‌نماید، بنابراین نیازی به استفاده از پاشیر نیست، و از این روی این قسمت پُر شده‌است. ابعاد مخزن بنا، 5 در 7 متر، و عمق آن، حدود 40/3 متر است. از آب انبار یادشده در حال حاضر نیز بهره‌برداری می‌شود و در سال 1379 ش به دست حسین ایروانی مرمت گردیده. گنجایش آب‌انبار، حدود 130 متر مکعب و مصالح به کار رفته در بنا قلوه‌سنگ با ملات ساروج و آجر و کاه‌گل است.

جستارهای وابسته

• فهرست روستاهای ایران

منابع