کوهیج(به انگلیسی: Koohij)یکی از شهرهای واقع در بخش مرکزی شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان و جنوب کشور ایران است.

محدوده کوهیج

از شمال کوه گاه‌بست، از جنوب به روستای فاریاب، و از مغرب لاور میستان، و از مشرق به روستای نهند و شهر بستک محدود می‌گردد.

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۳٬۵۹۷ نفر (۹۱۷خانوار) بوده‌است.

مردم روستا از اهل سنت و از شاخه شافعی هستند یعنی از پیروان امام محمد ادریس شافعی می‌باشند و به زبان اچمی تکلم می‌کنند.

پیشینه و بزرگان

این روستا دارای قدمت است و در روزگار قاجاری به عنوان سرزمینی دانش‌پرور در منطقه جنوب ایران و حوزه‌های جنوبی خلیج فارس مشهور بوده‌است. دانش‌آموزان علوم دینی و شرعی از راه‌های دور و نزدیک به این محل که گاه آن را «دارالعلم» می‌نامیدند می‌شتافتند. مدرسه علوم دینی کوهیج عالمان بسیاری را به جامعه اسلامی تحویل داده‌است که از جمله: علامه مرحوم شیخ شافعی، مرحوم حاج شیخ حسن، مرحوم حاج شیخ احمد کبیر، و علامه حاج شیخ عبدالله نقشبندی. کتب دینی علامه نقشبندی در دانشگاه‌های عربستان و کشورهای اسلامی تدریس می‌شود و خود وی در دانشگاه عین‌الشمس مصر استاد بوده‌است. از نوشته‌های او می‌توان از (زاد المحتاج بشرح المناج) در چهار جلد، سلم‌الواعظین و المختصر بشرح الورقات نام برد. کوهیج دارای دبستان، دبیرستان، 10 باب مسجد، خانه بهداشت، برکه آب لوله‌کشی و برق و تلفن است.

شیخ حسن عالی

آرامگاه شیخ حسن عالی که مورد احترام خاص و عام است در کوهیج واقع است. مشایخ بنی عالی کوهیج و فاریاب و بستک از نوادگان شیخ حسن عالی‌اند.

نیکوکاری و کوهیج

از چند سال پیش و با همت نیکوکاران که در آن سوی خلیج فارس مقیم هستند فرهنگ و چهره شهر کوهیج دگرگون شده‌است.

حاج شیخ سعید قاضی یکی از نیکوکاران بزرگی است که هرساله با وجود کهولت سن چندین بار بین ایران و امارات سفر کرده و زحمات او در دو دهه اخیر چهره شهر را دگرگون نموده‌است. از جمله اقدامات حاج شیخ سعید قاضی می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:

• ایجاد شبکه سراسری برق از بستک به کوهیج .
• آسفالت جاده کوهیج بستک در سال ۷۱.
• ساخت دبیرستان دخترانه.
• بازسازی دبستان دخترانه.
• احداث شش دستگاه خانه معلم و تجهیزات آن.
• ساخت مجتمع آموزشی شیخ عبدالله.
• ساخت درمانگاه و زایشگاه کوهیج با تجهیزات لازم.
• ساخت دبیرستان شبانه‌روزی پسرانه شیخ عبدالرحیم دو طبقه.
• ساخت ورزشگاه آزادی.
• ایجاد شبکه لوله‌کشی آب آشامیدنی روستا.

مرکز بهداشتی و درمانی کوهیج یکی از مجهزترین مراکز درمانی است که به‌وسیله نیکوکاران مقیم آن سوی خلیج فارس ساخته شده‌است برای کمک به مردم کوهیج و روستاهای اطراف.

پوشش گیاهی

گیاهان و درختانی که در این شهر وجود دارد عبارتند از: کُنار، و سمر سَلَم، کُور، کِرت و کُوهِنگ، نخل، لیمو، انجیر، توت، انار و بنه که از میوه آن برای خوردن استفاده می‌شود و گیاهان خودرو مانند: یونجه، شبدر، سبزیجات، نخود، گندم، جو.

حیوانات بومی

جانوران بومی شهر را در چهار دسته به شرح زیر می‌توان بیان نمود:

• حیوانات اهلی: گاو، گوسفند، الاغ، بز، گربه، سگ، مرغ، خروس، کبوتر.
• حیوانات موذی: مار، عقرب، موش، قورباغه، مگس، هزارپا، مارمولک، مورچه، سوسک، زنبور.
• پرندگان: کبک، بادخور، قُمری، تیهو، فاخته و بلبل، سبزقبا (کراشکین)، چکاوک (بُوکلُو)، چکاوک هدهد، و «مرغ سلیمان» یا هدهد، گنجشک، دم جنبانک، جغد، کلاغ، عقاب، دارکوب، و صدها پرنده مختلف دیگر کوچک و بزرگ.
• حیوانات وحشی: خرگوش صحرایی، روباه، شغال، جوجه‌تیغی و خوک، راسو، خارپشت.

معماری و ساختار فیزیکی شهر

در زمان قدیم خانه‌سازی شهر با مصالح خشت و گل و سقف ان با تنه درخت خرما بوده ولی در حال حاضرساخت خانه اکثراً با سیمان وبلوک است.

تجهیزات و خدمات

کوهیج دارای: پست بانک، مخابرات، بانک، درمانگاه، مدارس، خواهبگاه دخترانه وپسرانه دبیرستان، راهنمایی، ابتدایی، مهد قرآن، مهد کودک، خانه بهداشت، راه اسفالته، نانوایی می‌باشد.

محصولات کشاورزی

محصولات کشاورزی که جایگاه اقتصادی دارند عبارتند: جو و گندم این محصول بیشتر برای مصارف و نیاز داخلی شهر کشت می‌شود و جهت تغذیهٔ احشام مورد استفاده قرار می‌گیرد، کشت آن در آبان ماه و برداشت آن معمولاً در اسفند ماه صورت می‌گیرد. برای انجام کارهای کشاورزی از الاغ و ماشین آلات کشاورزی مانند تراکتور استفاده می‌شود و خرمن کوبی هم تماماً با کمباین انجام می‌گیرد. آب کشاورزی از چاه و آب باران تأمین می‌شود. صیفی جات: صیفی جات شامل، خربزه، خیار، هندوانه، طالبی، گوجه فرنگی، سیب زمینی، پیاز، لوبیا، تخمهٔ آفتابگردان و … از محصولاتی است که در اواخر بهار کشت و معمولاً حداکثر تا اواخر تابستان برداشت می‌شود، و به غیر تخمه آفتابگردان، سایر محصولات با انگیزهٔ مصرف خانگی خود کشاورز کشت می‌شود.

علوفه: علوفه، همانند یونجه و شبدر نیز برای تغذیهٔ دام‌ها به‌طور وسیع در روستا کشت می‌شود و یونجه با یک بار کشت تا ۷ سال و بیشتر و هر سال ۳ بار قابل برداشت است، ولی شبدر عمری چند ماهه دارد و به صورت تغذیهٔ روزانهٔ احشام استفاده می‌شود.

پانویس

فهرست منابع و مآخذ

• گروه ایرتاب
• محمدیان، کوخردی، محمد، «شهرستان بستک و بخش کوخرد» ، ج۱. چاپ اول، دبی: سال انتشار ۲۰۰۵ میلادی.
• عباسی، قلی، مصطفی، «بستک وجهانگیریه» ، چاپ اول، تهران: ناشر: شرکت انتشارات جهان معاصر، سال ۱۳۷۲ خورشیدی.
• سلامی، بستکی، احمد. (بستک در گذرگاه تاریخ) ج۲ چاپ اول، ۱۳۷۲ خورشیدی.
• نگاره‌ها از: احمد سلمان گوده‌ای و محمد محمدیان کوخِردی.
• بالود، محمد. (فرهنگ عامه در منطقه بستک) ناشر همسایه، چاپ زیتون، انتشار سال ۱۳۸۴ خورشیدی.
• مهندس: موحد، جمیل. (بستک و خلیج فارس) چاپ اول، تهران: سال انتشار ۱۳۴۳ خورشیدی.
• بالود، محمد. (فرهنگ عامه در منطقه بستک) ناشر همسایه، چاپ زیتون، انتشار سال ۱۳۸۴ خورشیدی.
• الکوخردی، محمد، بن یوسف، (کُوخِرد حَاضِرَة اِسلامِیةَ عَلی ضِفافِ نَهر مِهران Kookherd, an Islamic District on the bank of Mehran River) الطبعة الثالثة، دبی: سنة ۱۹۹۷ للمیلاد.
• نگاره‌ها از: احمد سلمان گوده‌ای و محمد محمدیان کوخِردی.
• بختیاری، سعید، «اتواطلس ایران» ، “ مؤسسه جغرافیایی وکارتگرافی گیتاشناسی، بهار ۱۳۸۴ خورشیدی.
• چمن پیرا، ناصر پاییز ۱۳۷۴ خورشیدی.
• محمد، صدیق «تارخ فارس» صفحه‌های (۵۰–۵۱–۵۲–۵۳)، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی.
• اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران[Atlas Gitashenasi Ostanhai Iran] (Gitashenasi Province Atlas of Iran)