بدره شهری است در شهرستان بدره استان ایلام و در ۳۸ کیلومتری غرب مرکز شهرستان دره‌شهر.

تاریخچه

درسال۱۳۴۷ از ناحیه روستایی به بخش بدره و ناحیه شهری ارتقاء یافت. بدره تا سال۱۳۹۲ در تقسیمات کشوری درحوزه جغرافیایی شهرستان دره شهر و به عنوان یکی از بخش‌های چهارگانه این شهرستان (بخش مرکزی دره شهر ٬بخش آبدانان، بخش بدره وبخش ماژین) شناخته می‌شد که در۹ تیر۱۳۹۲ از شهرستان دره شهر انتزاع و به شهرستان ارتقاء یافت. بخش آبدانان نیز درسال۱۳۷۴ از شهرستان دره شهر منتزع و به شهرستان تبدیل شد.

جغرافیا

این شهر در شرق استان ایلام در موقعیت جغرافیایی ۴۷ درجه طول شرقی و ۳۳ درجه عرض شمالی قرار گرفته‌است. بلندترین نقطهٔ این شهر در جنوب شهر و تپه‌ای به نام چکتایر است که در شمال ارتفاعات کبیر کوه قرار گرفته‌است.

زبان

بیشتر ساکنان بخش مرکزی بدره به زبان کردی جنوبی سخن می‌گویند.مردم بخش هندمینی با گویش‌های لری و لکی صحبت می‌کنند.مرکز این بخش شهر چشمه شیرین است.

پوشش مردم

از زمان افزایش ارتباطات مردم این ناحیه با شهرهای مانند خرمشهر و تهران و… تمایل به نحوه لباس و پوشش به سبک شهرهای فارس نشین افزایش یافته‌است، چنان‌که الان تعداد زیادی زنان و مردان لباسهایی مانند لباسهای مردم مناطق فارس نشین می‌پوشند. اما پیشتر لباس این منطقه کردی بوده. هرچند که هنوز برخی از قدیمی‌ها از لباس‌های کردی استفاده می‌کنند.

مردان شلوارهای کردی دست دوز می‌پوشیدند و به جای کمربند از نخ‌های پشمی استفاده می‌کردند. بالاتنه را با پیراهن یا در کردی (کراس) و لباس‌هایی که به آن‌ها قەوا (qava) می‌گفتند، می‌پوشاندند. (جالب است بدانید کلمه قوا از کلمهٔ که وا که نوعی بالاپوش در کردستان است می‌آید). بر سر کلاه نمدی می‌گذاشتند و بر روی آن دستمال می‌بستند که به آن لەچک (lacek) می‌گویند. از کفش‌های محلی دست دوز به عنوان کڵاش (kelas) برای پاپوش استفاده می‌کردند. از کمبربندهای محلی که آن را دور کمر می‌پیچیدند نیز می‌توان به پژتێن اشاره کرد.

اما لباس زیبا و رنگارنگ کردی زنان به این شرح است:

زنان پارچهٔ شلوارهای خود را با مهره‌های رنگارنگی تزئین می‌کردند که به آن پاینک (paynek) می‌گویند. پابندهایی نیز از مهره‌های نسبتاً بزرگی از جنس روی درست می‌کردند که پالهله (pal.hela) نام دارند. زنان پیراهنهای بلندی داشتند که بر روی آن کمرچین وکوڵەنجه (kwelanja) می‌پوشیدند (کلنجه را در اورامان سخمه می‌گویند و در ضمن به عنوان کتی که که وا مردان است اما رنگین تر و بدون جیب که زنان به آن کلیجه می‌گویند) این دو به ترتیب به جای پالتو و کت بوده‌اند و آن‌ها را از مخمل با تزئیناتی خاص می‌دوختند. زنان سر خود را با کلاه‌های پارچه ای می‌پوشاندند که روی آن را با مهره‌های ریز رنگارنگ تزئین می‌کردند و بر روی آن سەروەن (sarwan) می‌بستند. سەروەن از سه نوع دەسماڵ درست می‌شد که به آن‌ها کەت(kat)، گوڵوەنی (gwelvani) و تاکاری (takari) می‌گفتند. زنان خود را با گردنبندهای مهره ای بنام ملینک (melenek) و دستبندهایی به نام دزینک (dezenek)، سکه‌های متصل شده بهم به نام بان سەروەن (ba nsarvan) و گووشواره، خەزمه (xazma) و انگشتر زینت می‌دادند.

فرهنگ مردم

اهالی این منطقه آیین خاصی برای عروسی و عزا دارند. رسومی مانند دەزویرانی (دەزگیرانی)، باوه خوێن، مراسم تل و باوان، و فرستادن پابەوی یا پاوەوی در سویر(عروسی) و پرسه(عزاداری) از جمله این آیین‌ها است.

سرودن آوازهایی موسوم به گوورانی (هووره) و موور در منطقه بدره رایج است، آواز گورانی را در کوهستان و در زمان دلخوشی می‌خوانند و مور آوای غم‌انگیز است که در فراق عزیزان از دست رفته خوانده می‌شود. .

ره آورد

شیرینی برساق، خوراک‌های محلی مانند آشکشکینه، کنگر، روغن و لبنیات محلی و داروهای گیاهی کوهی از ره آوردهای این منطقه می‌باشند.

جاذبه‌های تاریخی

تپه‌های لارت

تپه‌های لارت مربوط به دوره ساسانیان - دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان بدره، بخش مرکزی شهرستان بدره، روستای آبهر پایین واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

مجموعه آثار تنگه دربند

مجموعه آثار تنگه دربند مربوط به دوره ساسانیان - سده‌های اولیه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان بدره، بخش هندمینی، دهستان آبچشمه، ۳ کیلومتری تنگه دربند واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۴۶۱۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

جاذبه‌های طبیعی

از جمله مناطق دیدنی این شهر می‌توان به روستای کُلم، تنگه باستانی لارت، تنگه رازیانه و آبشارهای دربند و رشته کوه کبیرکوه اشاره کرد که در فصل زمستان و تا اواخر بهار از برف پوشیده‌است.

ورزش

بدره دارای اماکن ورزشی زیر است:

• باشگاه ورزشی شهید مرادحاصلی
• سالن ورزشی خلیج فارس
• سالن ورزشی اختصاصی کشتی
• سالن ورزشی اختصاصی بدنسازی
• استخر سرپوشیده زمزم

در این اماکن، ورزش‌هایی چون بدنسازی، تکواندو، رزمی، ژیمناستیک، فوتسال، کاراته، کشتی، والیبال، بسکتبال، دوومیدانی، شنا انجام می‌گیرد.

ترابری

پایانه مسافربری

• شرکت حمل و نقل وهاب بدره
• شرکت تعاونی شماره هفت

نگارخانه

<gallery>

جستارهای وابسته

شهرستان بدره

منطقه حفاظت شده کبیرکوه

منابع

• اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: مؤسسهٔ جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۳ خ.